ផែនការអភិវឌ្ឍន៍
ដោយសារតែ ស្ថានភាពនយោបាយ និងសេដ្ខកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា មានសន្តិភាព និងស្ថេរភាព បន្ទាប់ពីការ បោះឆ្នោតជាសាកលក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៣ មក រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ក៍ដូចជាទីភ្នាក់ងារ JICA បានផ្តល់ជំនួយឥតសំណងជំនួយ សហប្រតិបត្តិការបចេ្ចកទេស និងប្រាក់កម្ចីសម្បទាន ជាបន្តបន្ទាប់ ដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេស ការអភិវឌ្ឍ កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ ដូចជា ការស្តារឡើងវិញ និងការពង្រីកនូវរចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តកំពង់ផែ ដើម្បីពង្រឹង នូវ សមត្ថភាព ប្រតិបត្តិលើកដាក់ទំនិញកុងតែន័រ ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៩ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ទីភ្នាក់ងារ JICA បានផ្តល់ប្រាក់កម្វីសម្បទានសរុបប្រមាណ 19,600,000,000 យ៉េនជប៉ុន (US$ 178,500,000) ដល់កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ សម្រាប់អភិវឌ្ឍផ្នែករឹង និង ផ្នែកទន់ រួមមានៈ
១. គម្រោងស្តារបន្ទាន់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ (2002-2005) ប្រើប្រាស់ប្រាក់កម្ចី ODAលេខៈ CP-P3 ក្នុងទឹកប្រាក់សរុប 4,142,000,000យ៉េនជប៉ុន (33.7 លានដុល្លា) សម្រាប់អភិវឌ្ឍ និងសាងសង់ចំណតផែកុងតែន័រ ប្រវែង ២៤០ម ទីលានកុងតែន័រ ៨.៥ ហត ព្រមទាំង បូមស្តារអាង និងឃ្លងនាវាជម្រៅ -១១ម ជាដើម ។
២. គម្រោងពង្រីកបន្ទាន់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ (2005-2009)ប្រើប្រាស់ប្រាក់កម្ចី ODA លេខៈ CP-P4 ក្នុងទឹកប្រាក់សរុប 4,313,000,000យ៉េនជប៉ុន (34.8 លានដុល្លា) សម្រាប់អភិវឌ្ឍ និងសាងសង់ ចំណតផែកុងតែន័រ បន្ថែម ប្រវែង១៦០ម ទីលានកុងតែន័រ ៣.៥ ហត សាងសង់អាគាររដ្ឋបាលច្រកចេញចូលតែ១ ព្រមទាំង ពង្រីង និង បូមស្តារអាង និងឃ្លងនាវាបន្ថែម ជម្រៅ -១១ម។ ក្រៅពីនេះ បានបំពាក់បន្ថែមនូវគ្រឿងចក្រទំនើបសម្រាប់លើកដាក់ កុងតែន័រ ប្រភេទ QC ០២ គ្រឿង និងប្រភេទ RTG ០៥ គ្រឿង រថយន្ត និងកន្ទុយសណ្តោង ០៨ គ្រឿង ព្រមទាំង ប្រព័ន្ធកុំព្យូរទ័រស្វ័យប្រវត្តិកម្ម ០១ កម្លេ ។
៣. គម្រោងសិក្សាលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ (2007-2009) ប្រើ ប្រាស់ប្រាក់កម្ចី ODA លេខៈ CP-P6 ក្នុងទឹកប្រាក់សរុប 318,000,000យ៉េនជប៉ុន (2.8 លានដុល្លា) សម្រាប់សិក្សា លទ្ធភាព និងគំនួសប្លង់លំអិត នៃការអភិវឌ្ឍតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ ។
៤. គម្រោងសាងសង់តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ (2009-2012) ប្រើប្រាស់ប្រាក់កម្ចី ODA លេខៈ CP-P8 ក្នុងទឹកប្រាក់សរុប 3,651,000,000 យ៉េនជប៉ុន (32.9 លានដុល្លា) សម្រាប់សាងសង់ហេដ្ឋា រចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ ដូចជា អាគាររដ្ឋបាលច្រកចេញ-ចូលតែ១ ស្ថានីយ៍ ភស្តុភារកុងតែន័រ ផ្លូវថ្នល់ចូលនិងផ្លូវថ្នល់ក្នុងតំបន់ SEZ ដីជួលសម្រាប់សាងសង់រោងចក្រ ៤៥ហត រោងចក្រសម្រាប់ជួល ០១ខ្នង អាគារស្នាក់នៅសម្រាប់បុគ្គលិក-កម្មករ អាងចម្រោះទឹកកខ្វក់ ប្រព័ន្ធផ្តត់ផ្គង់ទឹកស្អាត អគ្គីសនី និងទូរគមនាគមន៍ ។ល។
៥. គម្រោងអភិវឌ្ឍចំណតផែពហុបំណងកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ (2015-2017) ប្រើប្រាស់ប្រាក់កម្ចី ODA លេខៈ CP-P10 ក្នុងទឹកប្រាក់សរុប 7,176,000,000 យ៉េនជប៉ុន (74.2 លានដុល្លា)៖
បន្ថែមលើឋបនីយភណ្ឌមានស្រាប់ ក.ស.ស បានកំពុងសាងសង់ចំណតផែពហុបំណង ដែលមានប្រវែងបណ្តោយ ប្រវែង៣៣០ម និងជម្រៅទឹក -១៣.៥ម សម្រាប់ប្រតិបត្តិការលើកដាក់ទំនិញរាយនិងទំនិញទូទៅ និងសាងសង់ មូលដ្ឋានផ្គត់ផ្គង់ការរុករករ៉ែប្រេងក្នុងដែនសមុទ្រ ដើម្បីជម្រុញលើកទឹកចិត្តដល់ការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជា ចំណាំងឈើ ចំណិតដំឡូងមីក្រៀម ជាពិសេស ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការពង្រីកយុទ្ធសាស្ត្រនាំអង្ករចេញរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា និងបម្រើសេវាភស្តុភារកម្មសម្រាប់ការរុករកប្រងក្នុងដែនសមុទ្រកម្ពុជា ក៍ដូចជា ជួយជម្រុញដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច របស់ប្រទេសកម្ពុជា ។
ក្រៅពីគម្រោងប្រាក់កម្ចី ODA ជប៉ុន ដូចរៀបរាប់ខាងលើ បានផ្តល់នូវជំនួយសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស (TCA) និងជំនួយឥតសំណង (GA) ជាបន្តបន្ទាប់ ដូចខាងក្រោមៈ
- ការសិក្សាផែនការមេ និងការសិក្សាលទ្ធភាព របស់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ (1996-1997),
- ការសិក្សាស្តីពីការអភិវឌ្ឍនៃតំបន់សម្រាប់ច្រករបៀងលូតលាស់ភ្នំពេញ-ក្រុងព្រះសីហនុ (2002-2003),
- ការសិក្សាផែនការមេ សម្រាប់វិស័យនាវាចរណ៍ និងកំពង់ផែ នៅប្រទេសកម្ពុជា (2006-2007),
- គម្រោងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវសន្តិសុខ និងឧបករណ៍នៅតាមកំពង់ផែអន្តរជាតិទាំងពីរនៅក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា ដោយប្រើប្រាស់ជំនួយឥតសំណងរបស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនក្នុងតម្លៃសរុប 9 លានដុល្លា
- គម្រោងស្ថាបនាគោលនយោបាយកំពង់ផែជាតិ និងប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល (2009-2011)
- គម្រោងសិក្សាស្តីពីការពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែង និងអភិវឌ្ឍកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (2011-2012), និង
- គម្រោងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពនៃការគ្រប់គ្រង និងប្រតិបត្តិការចំណតផែកុងតែន័រ នៅកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ (2013-2016)។
ទន្ទឹមហ្នឹងនេះ ដើម្បីជួយជម្រុញដល់ការកសាងសមត្ថភាព នៃការគ្រប់គ្រង និងប្រតិបត្តិការចំណតផែកុងតែន័រ ក៍ដូចជាការជួយជម្រុញផែ្នកទីផ្សារនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ នោះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន បានបញ្ជូនជាបន្ត បន្ទាន់នូវ ជំនាញការ JICA ០៥ រូប មកជួយក.ស.ស ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៥ ។
ជាក់ស្តែង បរិមាណទំនិញឆ្លងកាត់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ បានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ពី 10% ទៅ 15% ក្នុង មួយឆ្នាំ ក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក.ស.ស បានលើកដាក់ទំនិញ 2,217,150តោន នៅឆ្នាំ២០១០ និង3,423,919 តោន នៅឆ្នាំ២០១៤ ដែលជាមធ្យមទំនិញកើនឡើង 12.5% ក្នុង១ឆ្នាំ ហើយក្នុងឆ្នាំ២០១៥នេះ រំពឹងថានឹងកើនឡើង ប្រមាណ 4,000,000 តោន កើនលើសឆ្នាំ២០១៤ប្រមាណ 15%។ ក្នុងនោះ បរិមាណទំនិញកុងតែន័រ ក៍កើនឡើងគួរ ឲកត់សំគាល់ ដោយបរិមាណកុងតែឆ្លងកាត់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ នៅឆ្នាំ២០១០ គឺ 222,928 TEUs និង 333,904 TEUs ពោលគឺកើនឡើងជាមធ្យម 12% ក្នុង១ឆ្នាំ ហើយរំពឹងថានៅឆ្នាំ២០១៥នេះ ក.ស.ស នឹងលើកដាក់កុងតែន័រ ប្រមាណ 394,000 TEUs ជាមួយអត្រាកំណើន 18% បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៤ ។
សរុបសេចក្តីមក សមិទ្ធិផលដែលសម្រចបានដូចរៀបរាប់ខាងលើ ឆ្លុះបញ្ចាំងឃើញថា ការប្រើបាស់ប្រាក់កម្ចី សម្បទាន ODA ជំនួយឥតសំណង និងជំនួយសហប្រតិបត្តិការបចេ្ចកទេស ដោយរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ក៍ដូចជាទីភ្នាក់ងារ JICA សម្រាប់អភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផែ្នករឹង និងផ្នែកទន់ របស់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ បានប្រែក្លាយកំពង់ផែស្វយ័ត ក្រុងព្រះសីហនុរបស់កម្ពុជា ជាកំពង់ផែមានលក្ខណៈអន្តរជាតិ ដែលគុណភាពមានសេវាល្អប្រសើរ ប្រកបដោយសន្តិសុខ និងបរិស្ថានល្អ ក៍ដូចជាជួយជម្រុញផលិតភា ព និងបំពេញចិត្តដោយផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ និងតម្លៃប្រកបដោយការប្រកួត ប្រជែងដល់អ្នកប្រើបាស់ផែ ស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ ដែលអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់បាន ។ ទន្ទឹម ហ្នឹងនេះ កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ បានកំពុងដើរតួនាទីដ៍សកម្មជាច្រកទ្វាសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិក្នុងជួយសម្រួលដល់ការនាំចូល និងនាំចេញទំនិញគ្រប់ប្រភេទពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយបានចូលរួមចំណែកក្នុងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ។
